کربلائیان: دکتر رضا رستمی، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور کرمانشاه/ اعتماد یکی از جنبه‌های مهم روابط انسانی در میان افراد، گروه‌ها و نهادهای اجتماعی است و نقش مهمی در ایجاد همبستگی اجتماعی و نیز حفظ آن بر عهده دارد. سال‌ها زمان لازم است تا اعتماد در لابه‌لای تعاملات جوامع شکل گیرد. فرهنگ اعتماد در یک نظام اجتماعی عمدتاً بر پایه دو معیار «پاسخگویی» و «تعهد و التزام پیشین» قرار می‌گیرد. اما کمترین خدشه‌ای می‌تواند این سرمایه اجتماعی را درخطر تضعیف قرار داده و بازسازی آن طبعاً نیازمند زمان طولانی‌تر دیگری است. در ارتباط با مناسبات مردم و دولت، سازوکارهای تکلیفی و بدون انعطاف به‌جای سازوکارهای اعتدالی و اعتمادساز، بحران‌سازی به‌جای بحران‌ستیزی، اقدامات واکنشی به‌جای فعالیت‌های فعال و کنشی و از طرف دیگر اخبار سوءاستفاده از موقعیت‌های سازمانی دولتمردان، پایین‌بودن هزینه تخلفات و عدم تناسب میان جرم و مجازات همگی زمینه‌های ریزش بنای بلند اعتماد در جامعه را فراهم می‌کند. در خصوص شیوع ویروس کرونا، اگر از زمان مشکوک شیوع این ویروس در دو روز قبل از انتخابات مجلس شورای اسلامی و مکان مشکوک آن در شهر مقدس قم به‌عنوان مرکزیت مذهبی و جغرافیایی کشور صرف‌نظر کنیم، مرز بی‌اعتمادی در این مورد اخیر به‌نظام پزشکی نیز سرایت کرد. هرچند که از منظر اقتصادی، ویروس تحریمی قبل از کرونا به‌واسطه کاهش مبادلات اقتصادی، بخش اقتصاد را تا حدی از آسیب محفوظ داشت و آن‌چنان‌که اقتصادهای شرق آسیا را با رکود مواجه ساخت، تأثیر جدی در اقتصاد کشور نداشت اما افکار عامه مردم را که تابه‌حال نظام پزشکی را معتمد خود می‌دانست را نیز با تردید و بی‌اعتمادی مواجه ساخت. بیان آمار و آثار ضدونقیض از این ویروس نگرانی‌ها را دوچندان ساخته و به این فضای غبارآلود بیشتر دامن زد. بیان کم‌خطر بودن این بیماری به نسبت سایر بیماری‌های مشابه از یک‌سو و از سوی دیگر تعطیلی مراکز آموزشی و بخش زیادی از خدمات عمومی، وعده درصد کم مرگ‌ومیر در این بیماری و از سوی دیگر اعلام آمار بالای تعداد فوتی‌ها به نسبت مبتلایان، بیان تسلط نظام پزشکی بر کنترل دامنه شیوع بیماری از یک‌سو و اقدامات تأمل‌برانگیز مردم‌باور و عامه‌پسند دولتمردان در ابتلای خود به بیماری به‌منظور کاهش التهاب و جلب رضایت عمومی از سوی دیگر همگی بر اضطراب و نگرانی عمومی اضافه می‌کرد و این در حالی است که استرس و اضطراب یکی از اصلی‌ترین عوامل کاهش سیستم ایمنی بدن در مقابله با این بیماری به شمار می‌رود. بحران ماسک و مواد ضدعفونی و قصه سوءاستفاده دوباره برخی سودجویان، زخم کهنه اعتماد به نهادهای دولتی در میان مردم را باز کرد و تلاش‌های مدیران دولتی در زمان ضرورت و نیاز مردم، بازهم ناکام ماند. هجوم مردم به خرید اقلام ضروری و افزایش قیمت برخی کالاهای اساسی نیز بخش دیگری از این داستان‌واره است. نامه امام علی(علیه‌السلام) به مالک اشتر بهترین الگوی اعتمادسازی به بنای متزلزل سرمایه اجتماعی تضعیف‌شده است آنجا که در شاخص‌های انتخاب کارگزاران ویژگی‌هایی مانند خدامحوری، حق‌مداری، صلاحیت‌های اخلاقی، تحول‌گرایی، شایسته‌سالاری، مردم‌داری و حُسن شهرت را مورد تأکید قرار داده و نسبت به روحیه تکبر و هواپرستی، توقع برتری و امتیازخواهی و عزلِ کارگزاران نالایق هشدار می‌دهند .
- منبع خبر : نشریه اتفاق کرمانشاه