محمد ویسمرادی - فعال فرهنگ و رسانه

هیئت‌های مذهبی یکی از نهادهای مؤثر در کنترل و مهار حوادث از ابتدای انقلاب بودند و کار ویژه‌های آنان نظیر؛ جذب و سازمان‌دهی نیروهای مردمی، شکل دادن به تظاهرات و تجمعات سیاسی، آگاهی بخشی و بصیرت افزایی سیاسی در جامعه، ایجاد روحیه حماسی و شور حسینی در جامعه، عدم انحراف از مسیر حقیقی انقلاب، رصد و پایش تحولات سیاسی و اجتماعی روز، موضع‌گیری‌های روشن در برابر جریان معاند نظام اسلامی، پاسداری و حراست از ارزش‌ها و آرمان‌های اصیل انقلاب اسلامی و… بوده و در مدیریت جریانات انحرافی بسیار مهم می‌باشد.

از همان روزهای اولیه آغاز نهضت امام خمینی (رحمت‌ا…علیه) در سال ۴۲ تا پیروزی آن در بهمن ۵۷، هیئت‌های مذهبی و عزاداری نقش کلیدی در پیشبرد نهضت و پیروزی آن داشتند. در طول سال‌های مبارزه ملت ایران علیه رژیم پهلوی این هیئت‌ها بودند که مردم را سازمان‌دهی کرده و بزرگ‌ترین راهپیمایی‌ها را شکل می‌دادند. قیام پانزده خرداد سال ۴۲ و تظاهرات عاشورای ۵۷ که تیر خلاصی بر پیکر رژیم پهلوی بود با ایفای نقش فعال هیئت‌های عزاداری شکل گرفت. درواقع، هیئت‌ها کانون پیوند انقلاب اسلامی به ارزش‌های عاشورای حسینی بودند و از این رهگذر، جوش‌وخروش مردم را در پیروزی انقلاب افزایش می‌دادند. این موضوع بعد از انقلاب اسلامی نیز با ساماندهی بهتر و جدیت بیشتری ادامه یافت.

هیئت‌های مذهبی با داشتن پتانسیل بالا و مردمی بودن این تشکل به‌طورقطع باید در راستای نهادینه کردن ارزش‌های که در رهنمودهای مقام معظم رهبری به آن تأکید شده در فضای سیاسی جامعه بپردازند و از افراد اصلح که با معیارهای و دیدگاه مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) که همان تدین، اعتقاد نظری و عملی به اسلام و انقلاب،قانون اساسی، خط امام، برنامه محور، صداقت و صمیمیت با مردم و دلسوزی برای مردم و انقلاب است، تبیین شده را شناسایی و به آحاد مردم روشنگری کرده تا این آب‌رفته را به جوی برگردانیم.

افراد با حضور در محافل مذهبی، بین اعتقادات دینی خود با انقلاب و نظام اسلامی ارتباط وجودی برقرار می‌کردند و پشتیبانی و حمایتشان از نظام و انقلاب افزایش می‌یافت. هیئت عزاداری فرد را در موقعیتی قرار می‌داد که بصیرت دینی و سیاسی او مبتنی بر اسلام ناب شکل می‌گرفت. این موضوع سبب می‌شد تا فرد نتواند نسبت به مسائل سیاسی نظام بی‌تفاوت باشد. بصیرتی که فرد در هیئت عزاداری کسب می‌کرد چون در راستای ارزش‌های عاشورا بود همواره حمایت بیشتر او از انقلاب و نظام را موجب می‌شد.

از همین رو دشمن نیز به‌خوبی می‌دانست که هیئت‌های عزاداری از سرچشمه‌های قدرت نظام هستند و می‌توانند فتنه‌گری علیه نظام را خنثی کنند، بنابراین درصدد برآمد تا موضوع را برعکس کرده و بانفوذ دادن عوامل خود به مراسم و مجالس عزاداری از این فرصت برای مقابله با نظام استفاده کند.

هیئت‌های مذهبی با توجه به تاریخ و سبقه‌ی طولانی‌ای که دارند و از دیرباز در سرنوشت‌های مملکت خود تأثیرگذاری بسزایی داشته و دارند. در انتخابات پیش رو هم که سرنوشت‌ ۴ ساله‌ی جمهوری اسلامی ایران را مشخص می‌کند قطعاً هیئتی‌های کشور همچون گذشته برای انتخاب فرد اصلح تلاش کرده و برای روشنگری در هیئت‌های خود تلاش می‌کنند.

نکته‌ای که قابل‌ذکر است طبق فرمایش مقام معظم رهبری(مدظله) در ابتدا میزان مشارکت بسیار مهم است و در گام بعدی انتخاب فرد اصلح مهم است. لذا با توجه به یکپارچه شدن قدرت دشمن در ایجاد فضای نااُمیدی در بین مردم و سعی دشمن در نهادینه کردن گفتن جمله‌ی تکراری «هر کی بیاید همین آش و همین کاسه‌س» در بین اقشار معمولاً خاکستری است، لذا باید هیئت‌های مذهبی تلاش کنند که این تفکر غلط تغییر کرده و در جهت ایجاد مشارکت بیشتر مردم تلاش خود را انجام دهند. هیئت‌های مذهبی باید محکم و صریح نسبت به مسائل سیاسی و فرهنگی و اجتماعی و اتفاقات روز موضع‌گیری کرده و بی‌تفاوت نباشند و اگر هیئتی نسبت به وضع سیاسی جامعه بی‌تفاوت باشد این خودش یک نوع موضع‌گیری سیاسی است. البته تفاوتش این است که این بی‌تفاوتی ضربه‌ای بسیار بسیار مهلک‌تر می‌باشد.

نکته‌ی دیگر که نویسنده در اینجای سخن بر خود لازم می‌داند مطرح کند، این است که «فضا باید به‌سوی روشنگری برود نه ایجاد فضای حزب‌گرایی». شرکت‌کنندگان هیئت باید قداست آن را در حدی فراتر از آن بدانند که پای موضوعات شخصی را به آن باز کنند. هیئت باید فضایی ایجاد کند که در درجه‌ی اول افراد شرکت‌کننده در مراسمات این احساس تکلیف برایشان ایجاد شود منِ هیئتی باید شرکت کنم در انتخابات و در درجه دوم فضایی ایجاد شود که فرد هیئتی از بین گزینه‌های تایید صلاحیت شده بهترین گزینه را انتخاب کند. مبادا کینه‌ها، حسادت‌ها، عقده‌های فردی را در محیط هیئت مطرح کنند، که با این کارِ خود از یک‌سو دل‌ها و فکرها را از عزاداری و اشک دور می‌کنند و مجلس ماتم و گریه و سینه‌زنی سیدالشهدا(علیه‌السلام) را معرکه‌ی خصومت‌های شخصی و حزبی قرار می‌دهند و از سوی دیگر کمال بی‌ادبی را نسبت به مجلس و صاحب آن را روا می‌دارند. هیئتی که ملجأ امید و نشاط بخشی است به گود مبارزه‌ی سیاسی تبدیل گردد.