جلسهی ویژهی بررسی اقدامات و امدادرسانیها به استانهای سیلزدهی کشور عصر سهشنبه سیزدهم فروردینماه ۱۳۹۸ در حضور حضرت آیتالله خامنهای برگزار شد. در این جلسه معاون اول رئیسجمهور و تعدادی از اعضای دولت، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و فرمانده کل ارتش، فرماندهان نیروهای زمینی و دریایی ارتش، فرمانده نیروی انتظامی و رئیس سازمان بسیج، مسئولان ستاد مدیریت بحران و دستگاههای امدادی و کمکرسان حضور داشتند.
بسم الله الرحمن الرحیم؛ به نظر من، مهمترین نکتهای که رهبر انقلاب اسلامی در جلسهی عصر سهشنبه ۱۳۹۸/۱/۱۳ دربارهی سیلابهای اخیر مطرح کردند این بود که هر مسئولی در هر مقامی که هست باید در راستای اجرای صحیح وظایف و مسئولیتش اقدام پیشگیرانه برای جلوگیری از خسارتها و تلفات سیل انجام بدهد. به نظر میرسد که اصل برگزاری این جلسه برای همین بود که این نکته را به مسئولین یادآور بشوند که میبایست همه در هر جایگاه و در هر پست و مقامی که هستند این وظیفهی خطیر و سنگین را بهدرستی اداء کنند.
همچنین ایشان در ادامه به این نکته هم اشاره کردند که درست است باران الهی، رحمت است و ما سالها انتظار چنین بارشهایی را البته نه به این شدت داشتیم، ولی نتایج مثبت، دستاوردهای مهم و رحمتهایی که این بارشها دارد، قطعاً برای کشور ما بسیار هست و شکی در این نیست و خدای متعال در قرآن کریم اشاره میکنند به اینکه همهی خوبیها، رحمتها و نعمتها دست خداست و هر چه که بدی به ما یا به یک جامعه میرسد، به دست خودمان است. و این خودمان هستیم که میبایست جلوی خسارتها و اتفاقات بد و ناگوار را بگیریم.
حوادث طبیعی یک امری است که بههرحال ممکن است در هر کشوری اتفاق بیفتد، اما نکتهی مهم، پیشبینی بموقع و پیشگیری قبل از آن است؛ مثل لایروبی کردن دهانهی رودخانههای گرگانرود و قرهسو در دشت گلستان یا کانالهای سهگانهی اطراف گمیشان که منجر به خارج کردن آب میشوند. اکثر اینها تقریباً مسدود بودند و آب بسیار کمی را خارج میکردند و موانع زیادی در مسیر خروجشان به دریا بود. خب اینها باید از قبل پیشبینی، برآورد و پاکسازی میشد. یا اینکه ارتفاع سیلبندهای اطراف این رودخانهها را باید بلندتر میکردند که وقتی ارتفاع رودخانه کمی بالا میآید، به دشت سرازیر نشود. یا اینکه بهراحتی میشد با اقدامات پیشگیرانه از انحراف آبهای ورودی به پشت سد وُشمگیر که در دشت گرگان جمع میشود، جلوگیری کرد و این آبها را به دشت شمالی و نزدیک مرز اینچهبرون که بیابانی در آن طرف مرز ترکمنستان است، منتقل کرد. کاری که الان چند روزی است سپاه آن را شروع کرده و یک کانال آن نتیجه داده است و انشاءالله کانالهای دیگر هم نتیجه خواهد داد.
در خوزستان نیز باید پیشبینیهایی برای خروجی رودخانههای کرخه و نیسان در رُفَیِّع و سوسنگرد در منطقهی هور میشد. باید سیلبندیهایی در منطقهی هور پیشبینی میشد که مانع تخلیهی سریع آب کرخه و رودخانهی نیسان شود یا اینکه ارتفاع سیلبندها افزایش مییافت. باید از قبل برای اینها فکری اندیشیده میشد؛ مثلاً دربارهی شکستگی یا بلندی و کوتاهی سیلبندها باید از قبل تدبیر میشد. این موارد، قبلاً قابل پیشبینی بوده و متأسفانه انجام نشده است.
در مجموع به نظرم مهمترین موضوع جلسه، تذکر به مسئولین اجرایی برای پیشبینی حوادث و نقاط حادثهخیز بود. مثلاً قسمت اصلی شهر پلدختر که بعد از انقلاب توسعه پیدا کرده است، در حاشیهی ارتفاع پست نزدیک به رودخانه و تقریباً در مسیر رودخانه است. خب معلوم است که شاید در مسیر رودخانه، ۲۰ سال یا ۳۰ سال بارندگی شدید و سیل نشود، ولی یک بار و در یک لحظه برای ساعاتی یک سیلاب اتفاق میافتد و بعد هم تمام میشود و میرود. ممکن است تا ۲۰ سال دیگر هم سیلی اتفاق نیفتد، ممکن هم هست سال بعد، سیل تکرار شود. خب یک شهری که در چنین موقعیتی در بستر رودخانه بنا شده است، معلوم است که این تلفات را هم میدهد.
نکتهی دیگری هم که حضرت آقا اشاره کردند این بود که فرمودند رودخانه یعنی خانهی رود و آب به ما میگوید که اینجا خانهی من است، وقتی شما در خانهی من میآیید و خانهی من را اشغال میکنید و در جای من مینشینید، پس من هم خانهی شما را میگیرم. خب درواقع این حوادث اتفاق میافتد و آب روی خانهها را تا سقف میگیرد و خسارتها و تلفات زیادی را به بار میآورد.
الحمدلله که تلفات جانی زیادی نداشتیم و تلفات بسیار محدود بود، اما پیشبینیها و اقدامات پیشگیرانهای که باید در طول زمان انجام میگرفته است، متأسفانه در استانهای مختلف انجام نشده است. در عین اینکه مسئولین میدانستند امسال، سال پُربارشی داریم ولی مدیریتها ضعیف بوده است. امیدواریم این جلسه مفید بوده باشد و مسئولین اجرایی این تذکر و یا هدفی که رهبر انقلاب از این جلسه داشتند را بهخوبی متوجه شده و درک کرده باشند و اقدامات پیشگیرانه را انجام بدهند.
طبق اطلاعات و برآوردها تا نیمهی اردیبهشتماه با توجه به بارشها ممکن است سیلاب داشته باشیم که به همین جهت باید این کارها هرچه زودتر انجام بگیرد. بههرحال به نظر من هدف اصلی رهبر انقلاب از برگزاری این جلسه چنین چیزی بوده است که بهخوبی اداء شد و این مسئولین هستند که باید میزان تبعیتپذیریشان و عمل به دستورات رهبر انقلاب را نشان بدهند.